De draagkracht van hotspots Giethoorn, Zaanse Schans en Kinderdijk

Eind 2022 verscheen de Leidraad bestemmingsmanagement, waardoor bestemmingen met gerichte stappen aan de slag kunnen met bestemmingsmanagement. De gemeenten Steenwijkerland, Zaanstad en Molenlanden waren in 2020 al gestart met een belangrijke eerste stap uit de leidraad, ‘de analyse’. Deze gemeenten hebben samen met NBTC onder andere opdracht gegeven aan Professor Jan van der Borg van de KU Leuven voor een toeristische draagkrachtanalyse van Giethoorn, Zaanse Schans en Kinderdijk.

De betrokken partijen wilden in ieder geval twee vragen beantwoord krijgen:

1. Waar zit de grens van de toeristische groei voor onze bestemmingen?
2. Hoe kunnen we de toeristische draagkracht van de drie bestemmingen modelleren en zichtbaar maken?

Uit het onderzoek volgden de onderstaande aanbevelingen.

Giethoorn: authentiek en duurzaam

Giethoorn, het pittoreske ‘Venetië van het Noorden’, trekt jaarlijks duizenden toeristen. Maar de smalle grachten en beperkte accommodaties maken het lastig om de groeiende stroom te managen. Uit het onderzoek blijkt dat de ideale dagcapaciteit 8.245 bezoekers is, met een focus op 1.700 verblijfstoeristen. Een aanbeveling voor Giethoorn is onder andere om de accommodatiecapaciteit uit te breiden. Hierdoor is meer verblijfstoerisme mogelijk. Spreiding van bezoekers is mogelijk door betere bewegwijzering en de promotie van de omliggende natuur in Weerribben-Wieden.

Kinderdijk: kwaliteit boven kwantiteit

De UNESCO-werelderfgoedlocatie Kinderdijk heeft te maken met een unieke uitdaging: niet alle bezoekers voegen waarde toe. De focus ligt daarom op ‘waardevolle bezoekers’, die geïnteresseerd zijn in de rijke geschiedenis van watermanagement en windmolens. Belangrijke stappen voor de locatie zijn onder meer het inzetten op educatieve attracties en interactieve ervaringen. Om de parkeerdruk te verminderen, moet de kwaliteit van alternatieve vervoersmogelijkheden verbeteren.

Zaanse Schans: meer dan een snel bezoek

De Zaanse Schans trekt een diverse mix van bezoekers. Maar hoe zorg je dat ze langer blijven en meer bijdragen aan de regio? Door slim te investeren in de hele regio en bezoekers te spreiden. De locatie kan verblijfstoerisme bevorderen door aanvullende attracties en betere verbindingen te creëren. Daarnaast kan een bredere toeristische regio drukte spreiden en nieuwe ervaringen bieden. Door actieve samenwerking met lokale ondernemers kan de Zaanse Schans bezoekers een compleet aanbod bieden.

Drastische maatregelen in de toekomst?

Als het groeitempo van de toeristische markt blijft toenemen, moeten we rekening houden met een mogelijke structurele overschrijding van de draagkracht van de drie bestemmingen. Drastische maatregelen worden dan op sommige momenten van de dag en van het jaar onvermijdelijk.

Het onderzoek benadrukt dat drukte op piekmomenten de kwaliteit van zowel de bezoekerservaring als de leefbaarheid voor bewoners onder druk zet. Toch zijn de uitdagingen niet onoverkomelijk. Door slimme technologie, zoals reserveringssystemen en realtime bezoekersrouting, te combineren met een bredere toeristische visie, kunnen Giethoorn, Kinderdijk en Zaanse Schans hun iconische status behouden.

De toekomst van deze bestemmingen ligt in samenwerking, innovatie en een gedeelde visie op duurzaamheid. Toerisme mag groeien, maar wel met respect voor de unieke cultuur, natuur en mensen die deze plekken zo speciaal maken.