publicatie

Bezoekersmanagement in de praktijk

3 september 2021

Steeds meer Nederlandse steden zien de noodzaak van effectief bezoekersmanagement in hun binnenstad. Een drukke binnenstad heeft vaak te maken met piekmomenten en bezoekersstromen die zich concentreren op een paar populaire hotspots. Dit kan leiden tot drukte, onveilige situaties en een minder aangename ervaring voor bezoekers. Het goed spreiden van bezoekersstromen biedt oplossingen voor deze uitdagingen en draagt bij aan leefbare steden. Zwolle en Maastricht hebben dit met innovatieve methoden getest en waardevolle lessen geleerd die ook elders toepasbaar zijn.

contactpersoon

Bastiaan Overeem Programmamanager Destination Development Stuur een e-mail

Zwolle: stickers en belijning als sturingsmiddel

In Zwolle werd een praktijkonderzoek uitgevoerd door gedragsadviesbureau Duwtje. Dit onderzoek richtte zich op het verminderen van drukte in de populaire Diezerstraat. Het doel was bezoekers naar alternatieve locaties te leiden, zoals het minder drukke maar net zo aantrekkelijke gebied rond Het Eiland.

Het onderzoek gebruikte eenvoudige maar effectieve maatregelen zoals stickers en belijning in de openbare ruimte. Deze visuele prikkels stuurden bezoekers subtiel richting minder drukke gebieden, zonder expliciete communicatie of dwang. Dit is een voorbeeld van ‘nudging’ – een techniek die gebruikmaakt van zachte gedragssturing om keuzes te beïnvloeden. Het resultaat: een betere spreiding van bezoekers en een verbeterde beleving voor zowel toeristen als lokale bewoners. Het experiment toonde wel aan dat de lijnen en stickers geen effect hebben gehad op jongeren tussen de 13 en 20 jaar.

Belangrijkste leerpunten Zwolle

Gedragssturing werkt subtiel. Kleine aanpassingen in de omgeving kunnen grote effecten hebben op het gedrag van bezoekers.
Doelgroepsegmentatie is cruciaal. Niet alle bezoekers zijn even makkelijk te sturen. Maatregelen moeten worden afgestemd op de kenmerken van specifieke doelgroepen.
Fysieke en visuele optimalisatie is nodig. Obstakels en storende elementen in het straatbeeld verminderen de effectiviteit van interventies.
Belang van evaluatie. Het monitoren en bijstellen van maatregelen is essentieel om de effectiviteit te vergroten en bezoekersstromen blijvend te optimaliseren.

Maastricht: cityhosts en wegwijzers

In Maastricht richtte het praktijkonderzoek, ook uitgevoerd door Duwtje, zich op het Vrijthof, een drukbezochte locatie in de stad. Samen met het European Tourism Futures Institute (ESI) werd onderzocht hoe wegwijzers en cityhosts kunnen bijdragen aan het spreiden van bezoekersstromen. De vraag was of bezoekers een alternatieve route zouden kiezen.

De cityhosts werden als erg vriendelijk en informatief gezien, maar ze bereikten slechts een deel van de bezoekers en hadden ook geen meetbaar effect. Effectiever bleek de signing, vooral bewegend beeld op LED-borden trok de aandacht. Daarnaast zorgde het gebruik van felle kleuren en strategisch geplaatste pijlen voor een duidelijk handelingsperspectief.

Belangrijkste conclusies Maastricht

Signing als kernstrategie. Dit bleek een kosteneffectieve en universeel toepasbare maatregel om bezoekersstromen te sturen. Het bood een breed bereik en stimuleerde bezoekers effectief tot het kiezen van alternatieve routes.
City Hosts minder effectief in deze context. Hoewel vriendelijk en behulpzaam, bleken city hosts minder efficiënt in het beïnvloeden van routekeuzes, mogelijk vanwege hun beperkte bereik.
Context speelt een grote rol. Factoren zoals weersomstandigheden, timing van de interventie en de juiste formulering van boodschappen zijn cruciaal voor het succes van bezoekersmanagement.

Deze inzichten benadrukken het belang van het inzetten van op gedragskennis gebaseerde methoden en het aanpassen van maatregelen aan de lokale context.

Brede toepasbaarheid van bezoekersmanagement

De resultaten uit Zwolle en Maastricht laten zien dat bezoekersmanagement niet alleen over drukte gaat, maar ook over het verbeteren van de stedelijke ervaring. Andere steden kunnen veel leren van deze experimenten. Bezoekersmanagement is hiermee een belangrijk instrument om steden leefbaar, aantrekkelijk en toekomstbestendig te maken. Het biedt kansen om toeristen een vollediger beeld van de stad te geven, economische kansen te spreiden en ook het woon- en winkelklimaat voor bewoners te verbeteren.