Publicatie

‘Nederland van boven’: het gebruik van satellietbeelden voor toerisme

Thema: Bezoekers­management

Organisaties, overheden en bedrijven zoeken steeds vaker naar betrouwbare inzichten in bezoekersaantallen en druktebeelden om strategieën beter af te stemmen. Satellietbeelden zijn al jaren beschikbaar, maar tot nu toe is de toepassing in de toeristische sector beperkt. In hoeverre zijn satellietbeelden bijvoorbeeld te gebruiken voor het bepalen van drukte? Het Data & Development Lab (DDL) deed een verkennend onderzoek naar het gebruik van satellietbeelden. En ontwikkelde ook een methode waarmee automatisch objecten zoals voertuigen zijn te detecteren op satellietbeelden.

Het ‘machine-learning’ experiment heeft laten zien dat het automatisch detecteren van voertuigen op parkeerplaatsen mogelijk is. Voertuigen zijn vrij goed zichtbaar op de satellietbeelden en via ‘machine learning’ is beeldherkenning te trainen en te optimaliseren voor minder goed zichtbare voertuigen. Deze ervaring leert dat redelijk goed te herkennen objecten op satellietbeelden automatisch te detecteren zijn. De studie benadrukte echter ook de beperkingen, zoals verminderde detectie bij lagere resoluties of verstoringen door schaduw, bomen of asfalt. Het uitbreiden van datasets met geannoteerde beelden en het verbeteren van algoritmes is cruciaal om deze uitdagingen te overwinnen.

Daarnaast dienen andere mogelijkheden voor het gebruik van satellietbeelden zich aan. Voor de watersport is te denken aan de bezetting van (jacht)havens, wateren en kades. In het kader van de energietransitie is het denkbaar om de toename van zonnecollectoren te detecteren op bijvoorbeeld recreatiewoningen. Bij goede beeldkwaliteit zijn (groepen) mensen te onderscheiden, bijvoorbeeld bij publieksevenementen of op stranden. Onderzoekstechnisch en methodologisch is het experiment geslaagd en is opschalen mogelijk.

De voor- en nadelen van satellietdata

Het gebruik van satellietdata heeft verschillende voor- en nadelen, zo blijkt uit het onderzoek.

Voordelen:

  • Objectherkenning is voor voertuigen mogelijk. En mogelijk ook bruikbaar voor objecten als pleziervaart, zonnecollectoren en mensenmassa’s.
  • Satellietdata is ‘open source’ beschikbaar, dekt heel Nederland en is voor langere perioden beschikbaar.
  • Druktebeelden zijn te genereren zonder afhankelijk te zijn van input van bezoekers.

Nadelen:

  • Specialistische kennis en expertise is nodig om van beeld naar data en uiteindelijk informatie te komen.
  • Satellietbeelden van betere kwaliteit, dat wil zeggen van hogere resolutie, zijn niet open source beschikbaar.
  • Het opbouwen van de DOTA-dataset (dataset met variëteit aan objecten op luchtfoto’s) is tijdrovend. Eenmaal opgebouwd is het wel veelvuldig te benutten.

Concluderend: in hoeverre is het bruikbaar?

Het experiment laat zien dat het gebruik van satellietbeelden technisch goed mogelijk is, maar dat er een aantal praktische obstakels zijn. De belangrijkste zijn toegang tot goede satellietbeelden, de methodologische kennis en de benodigde (beheersing van de) programmatuur. Met andere woorden: eindgebruikers die iets met de resultaten willen doen, zoals overheden, dmo’s, branche- of belangenorganisaties, hebben waarschijnlijk toch een dienstverlener nodig om een vraagstuk op basis van satellietdata te beantwoorden.

Bekijk hier de technische toelichting.

Meer informatie en aanbevelingen

In dit artikel wordt de werkwijze en methode van onderzoek beschreven. Ook staan er conclusies en aanbevelingen in voor toeristische bestemmingen hoe satellietdata te gebruiken.

Download ‘Nederland van boven’