Impact van riviercruises op West-Friesland
De riviercruise-industrie in West-Europa ontwikkelt zich snel, en ook in West-Friesland neemt het aantal schepen toe. Jaarlijks meren bijna 900 cruiseschepen aan in Hoorn, Enkhuizen en Medemblik, met een gemiddelde capaciteit van 150 passagiers per schip. Dat biedt economische kansen, maar tegelijkertijd is er in de toeristische sector een verschuiving zichtbaar. Waar vroeger groei en promotie centraal stonden, ligt de nadruk nu op bestemmingsmanagement en duurzame ontwikkeling. Dit onderzoek brengt in kaart welke impact riviercruisetoerisme heeft en hoe beleid kan bijdragen aan een toekomstbestendige balans tussen economische voordelen, leefbaarheid en duurzaamheid.
Het onderzoek, mede mogelijk gemaakt door NBTC, is uitgevoerd door Ginder, Vrolijks Blue Progress en Breda University of Applied Sciences. Als onderdeel van het onderzoek zijn enquêtes uitgevoerd onder 1.267 inwoners en 181 ondernemers om de draagkracht voor riviercruises en de impact op de leefbaarheid te onderzoeken.
Naast een analyse van de huidige situatie onderzoekt de rapportage ook bredere ontwikkelingen in de riviercruisesector, zoals:
- De groeiende aandacht voor duurzaamheid en de uitdagingen rond walstroom en netcongestie.
- De veranderende marktdynamiek, zoals luxere schepen en grotere rederijen.
- De invloed van beleidsmaatregelen in andere regio’s op de vraag in West-Friesland.
Deze inzichten helpen gemeenten en beleidsmakers om te bepalen hoe riviercruisetoerisme kan worden vormgegeven op een manier die aansluit bij bredere maatschappelijke doelen.
Uitdagingen en economische voordelen
Hoewel riviercruises een bijdrage leveren aan de regionale economie, is de vraag voor wie deze meerwaarde het meest relevant is. De economische impact is namelijk sterk geconcentreerd. Een groot deel van de inkomsten blijft bij gidsen, touroperators en vervoersbedrijven, terwijl de bestedingen in stadscentra beperkter zijn. Dit roept vragen op over hoe gemeenten en ondernemers deze bezoekersstroom beter kunnen laten aansluiten bij lokale voorzieningen en ambities.
Daarnaast brengt de groei van riviercruises uitdagingen met zich mee op het gebied van ruimtelijke ordening en infrastructuur. Investeringen in faciliteiten zoals steigers, walstroom en afvalverwerking zijn noodzakelijk, maar vragen om een afweging tussen economische meerwaarde en ruimtelijke inpassing. Hierbij speelt ook mee dat schepen steeds luxer worden en meer energie nodig hebben, terwijl havens te maken hebben met netcongestie en duurzaamheidsdoelen.
Inzichten zijn breder toepasbaar
De riviercruisesector is in beweging, en dit vraagt om een strategische aanpak die zowel economische kansen benut als rekening houdt met bredere maatschappelijke belangen. Dit onderzoek richt zich op de gemeenten Hoorn, Medemblik en Enkhuizen, maar veel bevindingen en conclusies zijn breder toepasbaar. De inzichten over de economische, ecologische en sociaal-maatschappelijke impact van riviercruisetoerisme bieden waardevolle aanknopingspunten voor andere Nederlandse riviercruisehavens.
Ontdek meer!
Bekijk het onderzoek voor meer inzichten
De publicatie biedt een diepgaand overzicht van de impact van riviercruises op West-Friesland en geeft aanbevelingen voor gemeenten en ondernemers.
Download publicatie ‘impact riviercruises’