Regionaal inzicht in toeristische druk: intensiteit en dichtheid

De afgelopen jaren zien we dat het toerisme enorm is gegroeid in Nederland. In 2019 hebben we circa 20,1 miljoen internationale verblijfsbezoekers verwelkomd. Daarnaast zijn Nederlanders nog eens 25,8 miljoen keer in eigen land verbleven. De groei van het aantal bezoekers levert economisch veel op, maar kan ook zorgen voor een ecologische druk op bepaalde plekken en een impact op de leefbaarheid van de bewoners. Hoe druk is het nu eigenlijk op verschillende plekken in Nederland? En hoe heeft deze druk zich de afgelopen jaren ontwikkeld?

Het Data Center Toerisme (DCT) is eerder dit jaar een project gestart om de toeristische druk in kaart te brengen. De toeristische druk kan op verschillende manieren worden geduid. In dit project zijn we dieper in gegaan op de toeristische intensiteit en dichtheid van een gebied. De intensiteit geeft de relatie weer tussen het aantal overnachtingen van bezoekers in verhouding tot het aantal inwoners in een gebied. De dichtheid geeft aan wat de druk op de omgeving is, dus hoeveel overnachtingen er zijn per vierkante kilometer.

Tot voor kort konden we de toeristische intensiteit en dichtheid alleen op provincie niveau berekenen. Aangezien de toeristische druk zeer lokaal kan zijn heeft het DCT een regionale verdieping aangebracht in deze toeristische druk cijfers. Als resultaat van dit project is de toeristische druk nu in kaart gebracht voor de meeste van de 40 Corop-gebieden die Nederland rijk is. De toeristische druk is per maand beschikbaar, voor de jaren 2013 tot en met 2019, zodat ook ontwikkelingen in de regionale toeristische druk goed zichtbaar zijn. We zijn ons ervan bewust dat drukte nog lokaler kan zijn dan op dit regionale niveau. Het DCT ziet deze analyse dan ook als een eerste regionale verdiepingsslag en gaat onderzoeken of het in een bepaalde gebieden mogelijk is om de cijfers nog verder te verbijzonderen.

Onderstaand de meest opvallende zaken in de regionale toeristische intensiteit en dichtheid.

Intensiteit

De regionale toeristische intensiteit loopt uiteen van gemiddeld 0,2 overnachtingen per dag per 100 inwoners voor het minst toeristische Corop-gebied in de laagseizoenmaand januari tot bijvoorbeeld gemiddeld 20 overnachtingen per dag per 100 inwoners in een Zeeuwse regio in het toeristische hoogseizoen (augustus). De regio’s in Zeeland hebben de hoogste toeristische druk. In het Corop-gebied Zuidoost Zuid-Holland is de toeristische intensiteit het laagst.

In nagenoeg alle regio’s zijn duidelijke patronen zichtbaar in de verschillende seizoenen. Over het algemeen kennen de maanden van het derde kwartaal (juli t/m september) de hoogste druk. Niet alle regio’s in ons land hebben in gelijke mate te maken met een toenemende toeristische intensiteit in de periode 2013 – 2019. Dit betekent dat niet in alle regio’s het aantal gasten en overnachtingen (sterk) is toegenomen, wat afwijkend is van het landelijke beeld.

Dichtheid

De toeristische dichtheid relateert het aantal overnachtingen aan de beschikbare oppervlakte in de regio. Hiernaar kijkend is de toeristische druk het hoogst in Corop-gebied Groot-Amsterdam en in verschillende Corop-gebieden in de provincie Zuid-Holland. Hier leggen toeristen dus de grootste druk op het grondgebied.

In alle regio’s is de toeristische dichtheid het grootst gedurende de zomermaanden, omdat in die maanden de meeste overnachtingen plaatsvinden.

Meer weten over de toeristische druk in uw regio? Voor alle resultaten verwijzen we naar onderstaande bestanden. Een bestand geeft inzicht in de aantallen gasten en overnachtingen in elk Corop-gebied. Deze gegevens waren nodig om de toeristische intensiteit en dichtheid te kunnen berekenen. Er is tevens een publicatie beschikbaar met een uitgebreide toelichting hoe we tot deze resultaten zijn gekomen en hoe u deze gegevens goed kan interpreteren. Tot slot hebben we de toeristische intensiteit en dichtheid ook gevisualiseerd.