publicatie

Hoe bezoek bijdraagt aan bewonersprofijt

7 april 2025 #onderzoeksrapport #praktijkvoorbeeld

Toerisme kan veel meer zijn dan een economische motor: het kan bijdragen aan het welzijn van bewoners en de leefbaarheid van een bestemming. De publicatie ‘Hoe bezoek bijdraagt aan bewonersprofijt’ biedt een praktisch en theoretisch kader om bestemmingsmanagement te sturen op bewonersprofijt. De publicatie is ontwikkeld door de Koplopersgroep Bewonersprofijt en helpt bestemmingen om concreet met bewonersprofijt aan de slag te gaan – en ermee bezig te blijven.

contactpersoon

Thijs de Groot Programmamanager Destination Development Stuur een e-mail

Wat is bewonersprofijt?

De aanwezigheid van bezoekers op een plek en de activiteiten die zij hier ondernemen hebben impact op een bestemming. Bewonersprofijt gaat over het deel van die impact dat meerwaarde oplevert voor de bewoners. Deze impact kan economisch voordeel zijn, zoals werkgelegenheid en een bloeiende lokale economie, maar ook sociaal. Denk aan het behoud van erfgoed, levendige openbare ruimten en verbeterde voorzieningen die zowel bezoekers als inwoners ten goede komen.

Het concept van bewonersprofijt gaat verder dan draagvlak voor toerisme. Het draait om het creëren van tastbare voordelen voor bewoners, zodat zij niet alleen het toerisme accepteren, maar er actief van profiteren.

Een kader voor duurzame ontwikkeling

Om bewonersprofijt meetbaar en toepasbaar te maken, onderscheidt de publicatie drie dimensies van impact:

Economische impact: meer werkgelegenheid en betere voorzieningen door toerisme.
Sociale impact: versterking van gemeenschapsgevoel, cultuur en sociale interactie.
Impact op de leefomgeving: duurzamere bestemmingen en behoud van natuur en erfgoed.

Daarnaast wordt onderscheid gemaakt tussen individueel en collectief profijt, en tussen feitelijke en gepercipieerde voordelen. Dit helpt bestemmingen om gericht te sturen op wat bewoners daadwerkelijk als meerwaarde ervaren.

Hoe werkt het in de praktijk?

In de publicatie staat een aantal concrete voorbeelden, waarbij bestemmingen succesvol sturen op bewonersprofijt. In Drenthe is bijvoorbeeld met het project ‘Waardevol Van Gogh’ een kunstwerk en ontmoetingsplek ontwikkeld, die zowel bezoekers als inwoners met elkaar verbindt. In Amsterdam werken hotels uit de ‘Green Hotel Club’ samen om via sociaal ondernemerschap een positieve impact te hebben op hun buurt.

Een ander aansprekend voorbeeld is ‘Tourism Together’ in Banff National Park (Canada). Hier worden bewoners actief betrokken bij de langetermijnstrategie voor toerisme. Door bewoners een stem te geven, groeit het besef dat toerisme niet alleen een uitdaging is, maar juist kansen biedt voor de lokale gemeenschap.

De volgende stap: meten van bewonersprofijt

In 2024 is het theoretisch kader dat de positieve bijdrage van toerisme aan het welzijn van inwoners inzichtelijk maakt, verder verrijkt. Dit onderzoek bekijkt welke methoden momenteel worden toegepast om bewonersprofijt te meten en welke voor- en nadelen deze methoden hebben. Er zijn experimenten uitgevoerd om verschillende meetmethodes te testen. Ook blijven we actuele en relevante praktijkvoorbeelden publiceren ter inspiratie en stimuleren wij praktische interventies ter bevordering van bewonersprofijt.

Het doel van deze aanpak is om stakeholders zoals gemeenten, DMO’s en andere beleidsverantwoordelijken beter in staat te stellen om een geschikte meetmethode voor bewonersprofijt te selecteren.